در این مقاله از وبسایت مدرسه معماری به بررسی اصول طراحی معماری می پردازیم.
اغلب “اصول طراحی معماری یا گاها اصول معماری” یک سیستم نه تنها در معماری بلکه در سایر رشته ها نیز مورد بحث قرار می گیرد. با این حال، بدون تعریف دقیق اصطلاح «اصل» بطور واضح مشخص نمی شود که این اصل یا اصول متضمن چه چیزی هستند.
با توصیف دقیق نقش و مزایای اصول معماری طراحی می توان از یک استراتژی بسیار سودمند بهره برد.
در ادامه به بررسی معنا و مفهوم این اصطلاح و همچنین اصول طراحی معماری خواهیم پرداخت اما بهتر است قبل از هر چیزی تعریفی از معماری ارائه دهیم.
مقدمه ای برای اصول طراحی معماری
اولین و مهم ترین اصل در اصول طراحی این است که بتوانیم نیازهای کاربری ها و کاربران را پاسخ دهیم.
در طراحی علاوه بر توجه به اصول زیبایی شناسی لازم است به نیازهای جسمی و فیزیکی هم به بهترین وجه پاسخ دهیم. در یک طراحی معماری خلاقانه می توان فرم و فضاها را به نحوی منعطف خلق کرد که هر یک از کاربری ها بتوانند در داخل همدیگر بلغزند، ترکیب و یا تبدیل شوند.
حال با تکیه بر اصول طراحی کلیه خطوط، اشکال، رنگ ها، بافت ها و الگوها در کنار یکدیگر کلیتی یکپارچه ایجاد می کنند. به عنوان نمونه استفاده از رنگ های ملایم در عناصر به کار رفته در یک فضا می تواند حس آرامش را القا کند و موجب هماهنگی در کل طرح گردد. در اصول طراحی این هماهنگی عناصر می تواند نهایت حس وحدت و یکپارچگی را خلق کند.
مروری بر اصول طراحی معماری
اصول طراحی معماری مجموعه ای از اصول و مفاهیم هستند که در ترکیب با معماری یک سازه یا سیستم (در مفهوم کلی) نتایج خاصی را ایجاد کنند
چرا به اصول طراحی معماری نیاز داریم؟
ما برای درک بهتر شکل بصری (چشمی) به اصول طراحی نیاز داریم. با شناخت این اصول می توانیم فضا را در قالب ترکیبی از این عناصر و پیروی از این اصول ببینیم و درباره کیفیت آنها نظر بدهیم.
نه تنها در فرم و نمای بیرونی، بلکه در طراحی داخلی نیز این اصول نقش بسزایی دارد.
با شروع خلاقیت و بکارگیری هنر در اشکال متعدد، اصول طراحی در جهت بهتری قدم برمی دارد تا در نهایت بتوانیم چیزی مفیدتر و کاربردی تر بسازیم.
برای ایجاد یک طرح خوب باید روندی روی تخته هنری به وجود آید. با این حال، ایجاد یک طراحی خوب بسیار بیشتر از این هاست که به آنها می پردازیم.
فهرست مطالب مورد بررسی در خصوص اصول طراحی معماری
در ادامه این مقاله به بررسی بیشتر مطالبی در خصوص طراحی معماری می پردازیم که موارد زیر را شامل می شود:
- معماری چیست؟
- چرا رعایت اصول طراحی معماری اهمیت دارد؟
- اصول طراحی معماری
- تعریف کنتراست
- تعادل، اصل تعادل و انواع آن
- تاکید
- تناسب
- سلسله مراتب
- تکرار
- ریتم و انواع آن
- الگو
- حرکت
- تنوع
همچنین در هر جا لازم است برای درک بهتر مطالب عکس های مرتبط درج شده است.
معماری چیست ؟
فنون و هنر چیدمان ساختمان ها و ساخت بناها
طراحی و تزیین، انتخاب اثاثیه، نظارت بر ساخت و ساز و یا بازسازی ساختمان
معماری یک هنر است، هنری که علاوه بر طراحی و ساخت به زیبایی شناسی نیز می پردازد.
هر ساختمانی، از اولین ساختمانی که توسط انسان ساخته شده تا آسمان خراش های بزرگ امروزی بخشی از معماری است.
معماری فقط هنر نیست، تلفیقی از علم و هنر است.
چرا رعایت اصول طراحی معماری اهمیت دارد؟
طراحی خوب نتیجه تجربه است پس برای ساختن چیزی که عالی به نظر برسد و در عین حال مفید باشد به تجربه زیادی نیاز داریم.
هر چیزی ساختنی باید کاربرد داشته و قابل استفاده باشد. با یک مثال بگویم گاهی اوقات کار با یک وسیله، به دلیل طراحی نامناسب آن، برای ما دشوار است. همچنین دستگاه ها یا پروژه هایی که جلوه ی خوبی ندارند، مسلما به دلیل طراحی نامناسبیست که دارند.
دوباره تکرار می کنم برای رسیدن به نتایج خوب باید تجربه کسب کرد. آزمون ها، خطاها و دانش زیادی می طلبد تا یک طرح عالی را ایجاد کنیم. مسلما درس گرفتن از اشتباهات برای کسب تخصص نیز ضروری است. به هر حال، موارد بیشتری هم وجود دارد که برای ساختن طرح های خوب باید مورد توجه قرار بگیرند.
ما این موارد یا قوانین را به عنوان اصول طراحی معماری باید بشناسیم.
در این مقاله درباره 10 اصل طراحی معماری صحبت می شود. اما در کنار اصول محوری (اساسی) طراحی معماری، اصول دیگری نیز وجود دارد. اینها برای ما به عنوان اصول ثانویه شناخته می شوند.
برخی از صاحب نظران برخی از این اصول ثانویه را فروتر از اصول اساسی ومحوری می دانند، اما برخی به این اصول ثانویه در حوزه معماری توجه خوبی دارند.
بنابراین واقعاً سخت است که بگوییم چه تعداد اصول اساسی(اصلی) یا اصول ثانویه(فرعی) در مورد معماری وجود دارد.
به هر حال، حتی اگر بتوان اصول ثانویه را نادیده گرفت، یک معمار متخصص باید همیشه به اصول اولیه طراحی معماری که در زیر به آن ها اشاره می کنیم دقت قابل توجهی داشته باشد.
اصول طراحی معماری
به طور خلاصه، اصول طراحی معماری، روش های مصنوعی و فنی است که ما برای تولید طرح های معماری، طراحی خانه و زیباسازی طراحی داخلی به کار می بریم. معماران از آنها برای رسیدن به اهداف ذهنی خود یا اهداف بصری استفاده می کنند.
1 . کنتراست
بیشتر ما با این اصطلاح آشنا هستیم، به خصوص کسانی که با رنگ ها و عکاسی سرو کار دارند.
کنتراست به معنای تنوع است.
برای کسانی که نمی دانند، توضیح ساده ای می دهیم.
در یک طرحی که بیش از یک عنصر وجود دارد، گاهی اوقات عناصر بیشتر پخش می شوند و گاهی اوقات رنگها و عناصر از یکدیگر قابل تشخیص نیستند. عناصر یا رنگ های مجاور با هم تفاوت دارند و این خودنمایی می کند.
به عبارت ساده تر کنتراست باعث می شود عناصر مختلف در یک طرح کنار هم قرار گیرند و هر کدام از عناصر حضور خود را داشته باشند.
کنتراست توجه به بخش خاصی از طراحی می کند.
کنتراست بافت شیوه ای است که توسط بافت طرح، توجه را به نقطه یا مکان خاصی از طرح جلب می کند.
تضاد رنگ و شکل نیز باعث می شود که فرد به نقطه خاصی از طراحی نگاه کند.
برخی از انواع دیگر کنتراست نیز وجود دارند که مانند تضاد مقیاس، تضاد اندازه و غیره هستند.
2 . تعادل
اصطلاحی به نام وزن بصری(دیداری) وجود دارد. وزن بصری ویژگی است که به عناصر یک طرح توانایی جلب توجه می دهد. اگر یک عنصر وزن بصری کمی داشته باشد بعید است توجهی را به خود جلب کند، در حالی که اگر یک عنصر وزن بصری بالایی داشته باشد احتمال جلب توجه به سمت خود دارد.
پس در یک طراحی تمام عناصر چه با وزن بصری کم و چه با وزن بصری بالا باید به گونه ای در کنار هم قرار بگیرند که بیننده تعادل را در طرح به وضوح ببیند، در این صورت ما به اصل تعادل پایبند بوده ایم.
ثبات بصری نیز موضوعی است که باید در ساخت یک طرح در اولویت قرار گیرد. برای این کار نیروهای متضاد در یک ترکیب در کنار یکدیگر قرار می گیرند تا به آن ثبات یا تعادل برسند.
تعادل یک ویژگی جالب دارد. فرض کنید میله ای دارید و می خواهید تعادلش را حفظ کنید طوریکه از هیچ طرفی نیفتد، آن را درست در وسط قرار می دهید. حال اگر وزنه کوچکی در یک طرف میله و وزنه بزرگتری در طرف دیگر قرار دهیم، تعادل برقرار نمی شود.
به شکلی دیگر می گویم، یک جسم کوچک در لبه توسط یک جسم بزرگ نزدیک به وسط متعادل می شود. این اصل تعادل است. تعادل بینایی نیز درست مانند تعادل فیزیکی عمل می کند.
دو نوع تعادل وجود دارد، تعادل متقارن و تعادل نامتقارن.
تعادل متقارن به معنای تعادل در وسط یا قرار دادن وزن مساوی در دو طرف طرح است. تعادل متقارن نیز به دو قسمت تقسیم می شود که یکی تقارن شعاعی و دیگری تقارن دو طرفه شناخته می شود.
تعادل نامتقارن اصل بسیار پیچیده تری است. در تعادل نامتقارن عناصر با وزن های بصری مختلف به گونه ای متعادل می شوند که شامل جابجایی نقطه تکیه گاه نیز می شود.
3. تاکید (اهمیت)
اصطلاح تاکید به معنی برجسته کردن بخش خاصی از طرح است. یک بخش نسبت به سایر بخش ها اولویت دارد که به عنوان یک اصل طراحی، کاربردی است.
به کار گیری این روش باعث می شود نظر ما دقیقا به مهم ترین بخش طراحی جلب شود. در این روش عناصر بر اساس اهمیت یا اولویتشان مرتب یا سازماندهی می شوند. در واقع اجزاء به گونه ای قرار می گیرند که مهم ترینشان بیشترین توجه و همین طور کم اهمیت ترینشان کمترین توجه را به خود جلب کند.
فرآیندهای زیادی برای تاکید وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از پررنگ کردن، روشن کردن، افزودن جلوه های بصری خاص، تغییر رنگ و غیره.
4. تناسب (نسبت)
درک این اصل بسیار آسان است. بیشترین اهمیت یک عنصر همین اصل طراحی و تناسب است. در واقع سنجش اهمیت یه طرح نسبت به بقیه طرح هاست.
تناسب مقایسه قد، طول، عرض یا به عبارت ساده اندازه است. هر چه اندازه عنصر بزرگتر باشد، ارزشمند تر خواهد بود.
ارزشمند تر به این معنی که بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.
5. سلسله مراتب
سلسه مراتب جز حیاتی طراحی است که نشان می دهد اجزای یک طرح چقدر مهم هستند. و چیدمان که در سامان دادن یک عنصر اهمیت بسزایی دارد.
به عنوان مثال، هنگام تهیه فهرستی از مهم ترین چیزها، موارد با تمرکز بر سلسله مراتب تهیه می شوند. صدر این فهرست مهم ترین چیزها قرار دارند و کم اهمیت ترینشان در پایان ظاهر می شوند.
مفاهیم پیچیده تر
مفاهیم پایه تر
فرم و فضا
در معماری سلسله مراتب اینطور معنی می شود; اولویت دادن بیشتر به فضا یا اتاقی که فعالیت در آن بیشتر است یا قابلیت بیشتری دارد.
برای بیان این واقعیت که کدام فضا یا اتاق مهمتر از اتاق های دیگر است، باید در مقیاسی متمایز برای سنجش قرار گیرد.
6. تکرار
یک اصل عالی دیگر برای تقویت ایده در طراحی، پیروی از تکرار است.
با این روش می توانید تعداد زیادی از عناصر مختلف را کنار بچینید. با کنار هم قرار گرفتن عناصر مختلف در کنار هم طرح یکپارچه ای ایجاد می شود.
راه های زیادی برای اعمال اصل تکرار در طراحی وجود دارد. تکرار اشکال، رنگ ها یا تکرار حروف چاپی روش مناسبی برای اعمال اصل تکرار در طراحی است.
اما توجه داشته باشید چیزی که فرآیند طراحی را در این مقطع نابود می کند زیاده روی در اصل تکرار است.
7. ریتم
گاهی اوقات عمدا تغییراتی در طراحی ایجاد می کنیم، برای ارائه حس تکرار تصاویر به بیننده، که این تغییرات عمدی بین عناصر را ریتم می گوییم.
تکرار شدن فضای حک شده بین عناصر ریتم را به وجود می آورد. در موسیقی نیز شکاف یا فاصله بین دو نت مختلف یک ریتم را ایجاد می کند. در معماری هم این امر صدق می کند.
در معماری انواع ریتم وجود دارد.
منظم، متناوب، تصادفی، تصاعدی و جریان
به عنوان مثال در ریتم منظم، اجزا از یک الگو پیروی می کنند. ریتم تصادفی الگوی خاصی ندارد.
احساسات متعددی در ریتم ایجاد می شود و باعث جلب توجه چشم بازدید کننده می شود.
ساختمان های بزرگی که با ریتم بین طبقات ساخته می شوند جذابیت چشم گیری دارند و هنگامی که این ریتم را در داخل ساختمان ها دنبال می کنید متوجه جذابیت دو چندان آن می شوید.
استفاده از ریتم بین طبقات، در طراحی و ساخت ساختمان های بزرگ جذابیت چشم گیری در آن ها ایجاد می کند و هنگامی که بیننده این ریتم را در داخل ساختمان ها دنبال کند، جذابیتی دو چندان برای او دارد.
8. الگو
چندین عنصر ساختاری اگر چندین بار باهم تکرار شود، عملکردی را ایجاد می کند که به آن الگو ایجاد می گویند.
الگو چیزی جز تکرار همان طرح نیست که برای ساختن طرح های بزرگ، ساده و جذاب در معماری استفاده می شود.
از منظر زیبایی شناسی ایجاد یک الگو برای ساخت و سازهای بزرگ ایده خوبی است.
9. حرکت
طبیعت مغز ما این است که ابتدا چیزهای خاص را می بیند و سپس سراغ بقیه چیزها می رود. به همین دلیل است که چشم ما در ابتدا بعضی از موارد بصری را دنبال می کند و بعضی در اولین بار به چشم ما ظاهر نمی شوند.
ما دو چشم داریم، اما در یک زمان می تواند فقط یک چیز را ببیند و چشم باید روی همان یک چیز متمرکز باشد. این بدین معناست که برای دیدن یک منظره بزرگ، چشمان ما باید از یک نقطه به نقطه دیگر سفر کنند.
این نشان می دهد که الگوی چشم ما از چیزهای خاص به سمت چیزهای دیگر حرکت می کند.
در آغاز باید مهم ترین و حیاتی ترین عنصر بررسی شود. این کار با قاعده ای به نام موقعیت یابی رخ می دهد.
در این حالت برای المان ها مهم نیست که شما ابتدا به کجا نگاه می کنید. طراحی، چشمان شما را به سمت مرکز توجه سوق می دهد و حرکت رخ می دهد.
در معماری، تا حد زیادی در مکان های مجلل دیده می شود، به ویژه مکان هایی که افراد زیادی از آن بازدید می کنند.
10. تنوع
برای ایجاد حس کنجکاوی بصری از اصل تنوع استفاده می شود. یکسان بودن طرح در سرتاسر ساخت و ساز، گاهی منظره ای خسته کننده و یکنواخت را به وجود می آورد، که می تواند بیننده را نسبت به هر چیزی بی علاقه کند.
در معماری برای جلوگیری از این موضوع به اصل تنوع نیاز است.
تنوع در معماری را می توان به اشکال مختلف ایجاد کرد. برخی از این راه‌ها عبارتند از: تنوع در رنگ، تنوع در اشکال، تایپوگرافی و تصاویر.
نتیجه
معماری هنر و روش ساخت و طراحی سازه ها با عنصر هنری است. برای برآوردن نیازهای کاربردی و هنری نیاز به تمرین طراحی معماری دارید.
داده در معماری یک عنصر سازماندهی است که عناصر دیگر پیرامون آن ساخته می شوند. این می تواند یک مبنا خطی باشد، مانند یک محور که می تواند دایره ای یا حتی بی شکل باشد اما چیزی که آن را به یک مبنا تبدیل می کند این واقعیت است که یک الگوی تصادفی از فرم ها قابلیت این را دارد که منظم بودن و فرم پیوسته خودرا سازماندهی کند.
تقلید به طور فعال واسطه می شود. این به غنی سازی مداوم معماری و شهرسازی با اصالت های جدید کمک می کند. به ماهیت اشیا و ظاهر واقعی آنها می پردازد و اقتصاد، شایستگی و زیبایی را به عنوان اولین اصول معماری دوباره برقرار می کند.
به عنوان یک معمار
این اصول معماری را در فرم ها و فضاها خواهید دید، می توانید مطمئن باشید که حداقل یکی از این اصول توسط طراح ساختمان به کار گرفته شده است.
به کارگیری صحیح این اصول در کنار یکدیگر می تواند طرحی منحصر به فرد را ایجاد کند، که ایجاد چنین محصولی در ابتدا نیازمند شناخت و سپس تمرین می باشد.
در این مقاله با اصول طراحی آشنا شدید. امیدواریم به شما کمک کند تا بتوانید طرح های منحصر به فردی ایجاد کنید.
0 Comments